22 januari 2014

Es ist der alte Bund

De prachtige requiem cantate "Actus tragicus", BWV 106 van Johann Sebastian Bach speelt regelmatig door m'n hoofd, vooral tijdens het wandelen. De twee blokfluiten waarmee de cantate begint; instrumentalisering van "de tijd". De melodieën die met elkaar verweven en dan de aanhef Gottes Zeit ist die allerbeste Zeit, de 18e eeuwse manier waarop de verwondering over het bestaan, over het leven werd geuit; in deze tijd van secularisatie niet meer goed te begrijpen maar wel heel invoelbaar.
Afgezien van de hemelse muziek (moet je mij horen als agnost) spreekt een strofe in de tekst mij bijzonder aan, een strofe waarvan we als moderne mens schijnbaar niets meer willen weten: "Es ist der alte Bund, Mensch Du musst sterben". Dat sterven wordt verdrongen; een sterfgeval wordt bijna gezien als een falen van de geneeskundige zorg waarmee we zo gebaat zijn. Toch zullen we er individueel allemaal aan moeten geloven; bereid je er dan ook geestelijk op voor.
In de tijd van Bach werd het sterven min of meer als een vervolmaking beschouwd, iets waar je naar verlangde, je op verheugde. De eveneens schitterende cantate "Ich habe genug", BWV 82 getuigt daar van. De bas-aria "Ich freue mich auf meinem Tot" is een vrolijke dans met een in onze oren wat macabere tekst. Maar doen alsof het je maar overkomt is ook niet goed; het hoort erbij, net als geboren worden: pure biologie net als bij ieder ander levend organisme.
Beluister maar eens hoe BWV 106 afloopt met die twee fluiten in pure harmonie. 

Geen opmerkingen: